Van Gogh in Parijs: hoe het impressionisme zijn stijl veranderde
Invoering
Voordat Vincent van Gogh in 1886 in Parijs aankwam , was zijn kunst somber en ingetogen – gekenmerkt door donkere tinten, boerenonderwerpen en een zwaar realisme. Maar in slechts twee transformerende jaren explodeerde zijn wereld met licht, kleur en experiment . Parijs werd zijn toegangspoort tot het impressionisme en postimpressionisme, een stad waar hij Monet, Pissarro, Seurat en Toulouse-Lautrec ontmoette – en waar zijn unieke stem als kunstenaar begon te bloeien.
In deze blog onderzoeken we hoe de tijd die Van Gogh in Parijs doorbracht, zijn kleurenpalet, onderwerpen en techniek opnieuw definieerde en de toon zette voor de meesterwerken die zouden volgen.
Leven vóór Parijs: de donkere jaren
Begin jaren 1880 woonde Van Gogh in Nederland en België. Zijn werk was aards, rauw en sociaal geladen.
- De aardappeleters (1885) is een goed voorbeeld: een schemerig, emotioneel intens tafereel dat het boerenleven uitbeeldt.
- Het kleurenpalet bestond voornamelijk uit bruin, grijs en gedempt groen.
Hij geloofde in het uitbeelden van het echte leven en morele doelen , maar Parijs zou zijn ogen openen voor een nieuwe manier van kijken.
Aankomst in Parijs: een culturele ontwaking
Van Gogh trok in bij zijn broer Theo , een kunsthandelaar met connecties in de avant-garde. Via Theo ontdekte Vincent:
-
Impressionisten zoals Claude Monet en Edgar Degas
- Neo-impressionisten zoals Georges Seurat
-
Japanse houtsneden, vooral Hiroshige en Hokusai
- Nieuwe theorieën over licht, perspectief en kleurcontrast
Deze onthulling was schokkend, opwindend en enorm inspirerend.
De verandering in stijl: van schaduw naar zonlicht
In Parijs liet Van Gogh zijn oude palet achter zich en koos voor een gedurfdere, lichtere en kleurrijkere aanpak. Ook zijn penseelvoering evolueerde: hij werd sneller, losser en expressiever.
Belangrijkste wijzigingen:
|
Vóór Parijs |
Na Parijs |
|
Donkere, aardse kleuren |
Felgelen, blauwen, groenen |
|
Boeren, interieurs |
Boulevards, cafés, bloemen |
|
Realistische, tonale schilderkunst |
Lichte, gebroken kleur, dikke impasto |
|
Nederlands genre |
Franse moderniteit en Japanse invloed |
Opmerkelijke schilderijen van Parijs
Hieronder staan enkele belangrijke werken die Van Gogh in Parijs maakte en die deze evolutie laten zien:
Boulevard de Clichy (1887)
📍Van Gogh Museum, Amsterdam
Dit straattafereel, geschilderd met een levendige pointillistische techniek, weerspiegelt de invloed van Seurat en Signac.
Zelfportret met strohoed (1887)
📍 Metropolitan Museum of Art, New York
Zijn verschijning wordt gestileerd, met energieke penseelstreken en opvallende kleurcontrasten.
Stilleven: Vaas met anjers (1886)
📍Van Gogh Museum, Amsterdam
Een gedurfd experiment in kleur en licht, waarin invloeden van Japanse prentkunst en impressionistische stillevens te zien zijn.
Portret van Père Tanguy (1887)
📍 Musée Rodin, Parijs
Een eerbetoon aan een voorstander van jonge kunstenaars, gevuld met kleuren en achtergrondmotieven van Japanse ukiyo-e-prenten.
Invloed van andere artiesten
In deze periode bouwde Van Gogh vriendschappen en rivaliteiten op met kunstenaars die zijn denken vorm zouden geven:
- Henri de Toulouse-Lautrec – moedigde Vincents gedurfde portretkunst aan
-
Emile Bernard – introduceerde decoratieve, symbolische benaderingen
-
Paul Signac en Georges Seurat – inspireerden hem om te experimenteren met pointillisme
-
Japanse kunst – hielp het perspectief te vervlakken en contouren te benadrukken
Deze mix van stijlen gaf Van Gogh het vertrouwen om zijn eigen artistieke taal te ontwikkelen .
De emotionele tol
Hoewel hij geïnspireerd was, voelde Van Gogh zich ook overweldigd. De intensiteit van de Parijse kunstwereld, in combinatie met zijn mentale kwetsbaarheid, leidde tot uitputting. Hij verlangde naar rust en schreef:
“Ik verlang er zo naar om deze drukte te verlaten en het platteland op te gaan.” Begin 1888 vertrok hij naar Arles en nam alle lessen van Parijs mee.
Conclusie
Parijs veranderde Van Goghs kunst niet alleen, het bevrijdde haar ook . Ondergedompeld in een levendige wereld van nieuwe ideeën, nam Vincent alles in zich op en vormde het om tot iets onmiskenbaar eigens. De dikke penseelstreken, de emotionele lading, de gouden tinten die we met Van Gogh associëren? Het begon allemaal in Parijs.
Als je de transformatie van een worstelende kunstenaar tot visionair wilt begrijpen, hoef je niet verder te kijken dan deze twee jaar op de straten van Montmartre.